Tour-winst via Nyenrode

Jaap Stalenburg

Journalist en tv-maker

De klassieke ploegleider sterft een stille dood. Markante oud-coureurs die de zweep lieten knallen of de ultieme truc in de finale van de koers meenden te hebben uitgevonden. Mannen met een reputatie die voldoende was om bij sponsoren miljoenen euro’s te kunnen binnenhalen in een tijd dat ‘de baas’ nog met een simpele handtekening het lot bezegelde van een wielerploeg.

Moderne ploegleiders weten alles van de fysieke sportwetenschap, media, marketing en sportpsychologie. Gezichtsbepalende namen als Steven de Jongh (Trek) en Merijn Zeeman (Jumbo Visma) volgden zelfs de Sports Leadership-opleiding aan het prestigieuze instituut Nyenrode.

Steven de Jongh en Merijn Zeeman wisten elkaar te vinden tijdens de vele uren samen in de winter en het voorjaar van 2016 in een klasje met onder meer schaatser/ondernemer Mark Tuitert en de succesvolle marketeer en voormalige shorttrack-kampioen Cees Juffermans. ‘High potentials’ zoals dat op Nyenrode heet, het eerbiedwaardige instituut waar de top van het Nederlands bedrijfsleven kind aan huis is en is opgeleid.

Dat werkte voor De Jongh en Zeeman prima. Die realiseerden zich op het Utrechtse landgoed dat innovatie hard nodig was om aan te kunnen sluiten bij goed georganiseerde teams als op dat moment Team Sky en dat er een revolutie nodig was in de conservatieve wereld van het profwielrennen in ons land. Door de dopingproblematiek bij het Rabobank-team was het Nederlands wielrennen vooral heel voorzichtig, pamperde de schaarse toppers en wilde van innovatie weinig weten.

Het duurde ook jaren voordat binnen de hechte voormalige Rabobank-ploeg Merijn Zeeman serieus genomen werd. Met zijn innovatieve aanpak verstoorde hij de status-quo binnen de ploeg die het best te omschrijven was als FC Vlijmen, terwijl Zeeman met zijn ambities richting een succesvol model als Ajax wilde.

Na een vernietigende analyse over het toenmalige Lotto-Jumbo team van Raymond Kerckhoffs in de Telegraaf grepen de commissarissen Ton van Veen (Jumbo) en Robert van der Wallen in en werd met behulp van externe adviseurs hard gewerkt aan een echte topsportstructuur. Merijn Zeeman werd intern de belangrijkste man en Richard Plugge was het gezicht naar buiten.

Het leidde de afgelopen twee seizoenen dankzij een succesvol begeleidingsteam met o.a. Matthieu Heijboer en Grischa Niermann tot een ongekende succesreeks. FC Vlijmen was definitief Ajax geworden. En nu met de Nederlandse klassementsrenner Tom Dumoulin erbij lijken de succesjaren van de Raleigh-ploeg van Peter Post langzamerhand weer terug te keren in ons polderlandje. Maar Merijn Zeeman weet dat stilstand achteruitgang is en gebruikte de Corona-crisis om zijn ploegleiders, die anno 2020 rennercoaches heten, verder te ontwikkelen.

In Bicycling vertelde hij daarover: “Daar is samen met onze Talent Academy een heel traject voor opgezet. Met persoonlijkheidstesten, het coach beïnvloedingsmodel, renners qua karakter analyseren. Daar hebben we een hele onlinecursus voor opgezet en daar zijn we nu al een hele poos mee bezig.”

Voor de moderne ploegleider is koersinzicht al lang geen kwestie meer van gevoel en Merijn Zeeman introduceerde hetzelfde analysemodel als de moderne voetbaltrainer gebruikt om inzicht te krijgen in de tegenstander. De wereld van data en digitale analyse.

“Eigenlijk een beetje zoals een moderne voetbalcoach zijn tegenstander digitaal analyseert, zo zijn wij dat nu ook aan het doen. In een normaal seizoen hoef je daar helemaal niet aan te denken. Jij weet ook, dat een ploegleider 200 dagen per jaar van huis is en geen tijd heeft voor nog meer zaken buiten de koers om. De Corona-crisis was wat dat betreft een kans voor ons. Er wordt steeds meer gevraagd in de World Tour, ook van coaches. De technologie, de parcoursen, alles wat er inmiddels allemaal aan data digitaal beschikbaar is, daar moet je allemaal wel in mee kunnen. Dat is een ontwikkeling waar de sport wel beter van wordt.”

Zo zoekt het wielrennen zijn weg in een sportwereld die snel verandert. Jumbo Visma vindt aansluiting bij de top van de wetenschap en kan zo het verschil maken op dezelfde manier als Team Sky vanaf 2010 voor een revolutie zorgde. De medicijnmannen met de dopingspuit zijn zo goed als verdwenen in het wielrennen anno 2020 en wetenschappers kunnen met hun data nu het verschil maken.

Moderne coaches als Merijn Zeeman en Steven de Jongh gebruiken kennis en nieuwe inzichten om hun teams sterker te maken kunnen als bewijs van hun gelijk wijzen op resultaten.

Ik zie teambaas Richard Plugge nog wel eens een stap opzij doen bij Jumbo-Visma om ruimte te maken voor het duo Steven de Jongh/Merijn Zeeman die op Nyenrode leerden dat het runnen van een wielerploeg alleen kan als je bereid om iedere dag weer te innoveren en dat stilstand achteruitgang is.

En Steven de Jongh bewijst dat het soms denigrerende ‘laptopcoach’ ook kan worden ingevuld door mannen die de hardheid van de koers kennen. En dan ben ik ook nog benieuwd waar Sven Kramer opduikt als hij over twee jaar met schaatsen stopt. In de leiding van de wielerploeg? Zou zo maar kunnen. Het is een publiek geheim dat zijn hart nog net iets meer bij het wielrennen ligt dan bij het schaatsen en dat hij binnen de Jumbo-Visma organisatie regelmatig zijn mening laat horen en dat de RvC hem in de toekomst graag bij het team heeft.