Actief in wielerjournalistiek vanaf 1959
Was werkzaam voor o.a. Limburgs Dagblad en GPD
Luik-Bastenaken-Luik staat al sinds 1892 op de kalender en hoewel er in de loop der jaren een paar onderbrekingen waren – onder meer door de twee wereldoorlogen – gingen intussen toch 105 edities onder de wielen door. Dan ben je met recht een monument, zeker ook vanwege het gehalte van de race en de zegelijst. Die wordt aangevoerd door Eddy Merckx. Liefst vijf keer reed hij triomferend de ‘vurige stede’ binnen, één keer vaker dan de Italiaan Moreno Argentin en de Spanjaard Alejandro Valverde deden. Voor Nederlandse overwinningen zorgden Ab Geldermans (zestig jaar geleden!), Steven Rooks, Adrie van der Poel en Wout Poels, wiens succes uiteraard nog vers in het geheugen ligt. De Noord-Limburger glorieerde in 2016. Johan van der Velde prijkte óók op de erelijst, maar een positief plasje haalde hem daar in ’81 weer vanaf. De diskwalificatie in La Doyenne – zoals de wedstrijd ook wel wordt genoemd – stond verder een mooie carrière niet in de weg. Bovendien, Johan bleef de sympathie zelve.
Bernard Hinault heeft twee keer zijn naam in het gouden boek laten noteren. De eerste slag in de Ardennen die hij won vond plaats in 1977. Drie jaar later deed hij het met nog groter machtsvertoon over. Dat gebeurde bovendien in dusdanige weersomstandigheden dat zijn zegetocht tot de eeuwige legenden van de wielersport is gaan behoren. Sneeuwjachten en koude wind, urenlang, zo nu en dan vergezeld door hagelbuien, hadden van de wedstrijd een Noordpoolexpeditie gemaakt. Van de 174 deelnemers haalden … 21 de eindstreep. Jostein Wilmann, een Noor, was de laatste die de Boulevard de la Sauvenière bereikte. Hinault was toen al zevenentwintig minuten binnen. Trouwens, het verschil tussen de triomfator en de als tweede geëindigde Hennie Kuiper (die gezelschap had van de Belg Ronny Claes) maakte nog duidelijker hoe groot de ravage was die ‘de verschrikkelijke sneeuwman’ uit Bretagne had aangericht. Negen minuten en 24 seconden.
Op de Côte de Stockeu, 90 kilometer voor het einde, had Hinault de uitgedunde groep fietsende ijsklompen in de steek gelaten. ‘Ik dacht in eerste instantie nog niet aan een solo,’ liet hij ons, de journalisten, later bij de persconferentie optekenen. ‘Ik wilde een schifting doorvoeren. Kijken wat verder mogelijk was.’ Desondanks mocht achteraf de vraag gesteld worden of hij misschien toch té diep gegaan was en daar een paar maanden later de rekening voor gepresenteerd kreeg. Weet U nog? In datzelfde jaar verliet hij de Tour als een dief in de nacht. Zijn knieperikelen waren te erg geworden. Het was de Tour die Zoetemelk won, nu precies veertig jaar geleden.
Enfin, uitgerekend op het moment dat Hinault op de Stockeu ten aanval trok moest Hennie Kuiper even van de fiets vanwege materiaalpech. Geen excuus, vond de Tukker. Tegen deze Hinault viel tóch niks te beginnen. Hennie zei het in alle oprechtheid aan de finish waar hij rillend zag hoe Fons de Wolf en de Fransman Bazzo één minuut na hem binnen kwamen. Van der Velde volgde iets later als negende en met achterstanden die opliepen tot twintig minuten voltooiden nóg vier landgenoten de slijtageslag: Henk Lubberding, Jan Jonkers, Bert Oosterbosch en Frits Pirard. ‘Kapot, helemaal kapot, Gewoon onmenselijk.’
FOTO: RAYMOND KERCKHOFFS
Trouwens, toen het peloton ‘s morgens Luik had verlaten voor de 244 kilometer lange tocht was men in de volgkaravaan reeds tot de conclusie gekomen dat het uitvallers zou gaan regenen. Achter het stuur van mijn auto hoorde ik net als iedereen de boordradio melden wie er allemaal de brui aan gaven. Knut Knudsen draaide al na 5 kilometer terug naar het hotel. Saronni, enkele dagen tevoren nog winnaar van de Waalse Pijl, hield het evenmin lang vol, hetgeen voor zijn ploegmakkers reden was om dan ook warmere oorden op te zoeken. Jean-Luc Vandenbroucke, Pollentier, Willems, Van Impe, de Italiaan Gavazzi, idem dito. De lijst werd steeds langer. Didi Thurau en Jo Maas kregen er ook een plaatsje op. Zoetemelk hield het vol tot de Côte de Rosier die na 175 kilometer werd bereikt. Intussen vroegen ploegleiders zich af waar sommige renners uit hun team waren gebleven nadat men ze bij de opgevers had genoemd. Wat bleek? Huilend van ellende was menigeen een huis binnengevlucht, op zoek naar warmte. En ondertussen maakte Hinault er op Mont-Theux, La Redoute en Les Forges een huiveringwekkende, maar fantastische triomftocht van.
Fred de Bruyne, in de tweede helft van de jaren vijftig zelf drie keer winnaar, zag het allemaal gebeuren. Hij was present als ploegleider van Daf Trucks, het team van onder meer Jo Maas. ‘Ooit zoiets in Luik-Bastenaken-Luik meegemaakt?’ luidde de vraag aan De Bruyne in het hotel waar hij met zijn renners verbleef. ‘Misschien wel,’ antwoordde de ex-commentator van de Vlaamse televisie. ‘In 1957 toen Germain de Rijcke als eerste arriveerde was het door winterse omstandigheden óók een verschrikking.’ Met die woorden had Fred, zo maakten de archieven duidelijk, niet overdreven. Integendeel. Een krant schreef zowel over een ‘noordpoolrit’ als een ‘zondag der verschrikkingen.’
Daags hierna – in 1957 dus – was Luik startplaats geweest voor de …. Ronde van Nederland. Om hieraan zo fit mogelijk te beginnen hadden Nederlandse renners La Doyenne massaal aan zich voorbij laten gaan. Echter, de Eroba-ploeg die de rondrit door eigen land niet op het programma had staan was wél in beide Ardennenklassiekers present, derhalve ook in de marteltocht op zondag. Deze Eroba’s (voornamelijk uit Limburg en Brabant ,met Maastrichtenaar Toine Gense als ploegleider) sleepten tussen de 120 andere deelnemers geen vette prijzen in de wacht. Maar de elfde plek van Pieter de Jongh en de twaalfde van Jef Lahaye tussen de amper twee dozijn overgeblevenen waren tóch een dikke pluim waard. De twee renners uit Made en Bunde namen de ijskorst op hun gezicht en shirt voor lief, zoals Gerard Keulers (Geleen) en Henk Smeets (Rothem) dat in eerdere uren tijdens een lange vlucht (mét Lahaye) ook hadden gedaan. Ze gaven zich pas over toen hun lichaam verdere dienst weigerde. Kortom, ook destijds maakten helden zonder glorie net zo goed deel uit van het peloton als bejubelde vedetten.