Een aanval van 220 kilometer… Koers van toen (Deel 15)

Wiel Verheesen

Actief in wielerjournalistiek vanaf 1959

Was werkzaam voor o.a. Limburgs Dagblad en GPD

Het zou een quizvraag kunnen zijn. Wie is de laatste Fransman die de Ronde van Vlaanderen won? U moet dan terug naar 1992, nu alweer achtentwintig jaar geleden. Toen kwam Jacky Durand (25) solo over de streep. Op de Bosberg, de Muur van Geraardsbergen dus net achter de rug, had hij Thomas Wegmüller in de steek gelaten. Met de Zwitser als metgezel bekroonde derdejaarsprof Durand (die tot dán slechts kon bogen op een overwinning in de Grote Prijs van Isbergues, Noord-Frankrijk) een ontsnapping van … 220 kilometer. U leest het goed, 220 kilometer in de aanval op Vlaamse grond. Zo stond het ook in de notitiebloks van ons, de verslaggevers.

Amper 40 kilometer na de start in Sint Niklaas waren Durand en Wegmüller in gezelschap van de Belgen Roelandt en Meyvisch bij hun 182 medestrijders weggereden. Die laatsten namen de vlucht voor kennisgeving aan. ‘We pikken ze straks wel weer op,’ werd gedacht. Mooi niet. Bijna zes uur later stonden de verzamelde cracks en hun helpers met het schaamrood op de kaken terug te blikken. ‘We hadden ze nooit 23 minuten voorsprong moeten geven,’ werd verontschuldigend gemompeld. Drieëntwintig minuten? Inderdaad, deze kloof wist het leidend kwartet te slaan nog voordat de heuvelzone bereikt werd.

Natuurlijk had het heel anders met hun avontuur kunnen aflopen als er eensgezind aan een serieuze achtervolging was gedacht. Maar tja, die kwam nu eenmaal niet op gang, beter gezegd: met horten en stoten en vooral veel te laat. Alleen Roelandt en Meyvisch werden in de slotfase nog opgerold, de twee anderen niet. Zodoende wees de ene ploeg vooral met de beschuldigende vinger naar de andere formatie. ‘Moesten wij het dan alleen doen?’ Hoe dan ook, bijna 2 minuten achter Durand en Wegmüller bereikte tweevoudig ex-winnaar Edwig van Hooydonck de eindstreep. Maurizio Fondriest bevond zich aan zijn zijde. Weer enkele seconden later leidde Frans Maassen (vijfde, dus) een groepje met Jelle Nijdam, Marc Madiot, Jesper Skibby, Franco Ballerini en Dirk de Wolf in Meerbeke over de streep. Museeuw, Konychev, Gölz, Jalabert, Van der Poel, Ekimov, Tchmile, om maar een aantal verslagenenen te noemen, hadden nog iets méér tijd verspeeld.

Overigens, er zijn in de geschiedenis van ‘de Ronde’ heroïscher veldslagen op de kasseien en bergjes geleverd dan destijds in 1992. Maar dat het kunststukje van Durand en zijn makker(s) bijdroeg aan de mythe van ‘Vlaanderens Mooiste’ is aan geen twijfel onderhevig. Niet voor niets behoort de wedstrijd tot de monumenten van het cyclisme, net als Milaan-Sanremo, Parijs-Roubaix, Luik-Bastenaken-Luik en Ronde van Lombardije. Daar zou je wat mij betreft de Amstel Gold Race aan mogen toevoegen, zonder chauvinisme, maar dat moeten we dus over laten aan de bonzen van de UCI, de internationale wielerunie. Die hebben echter thans vanwege de corona-crisis andere zaken aan het hoofd dan het toekennen van onderscheidingen. Immers, juist vanwege deze gezondheidscrisis is de Ronde van Vlaanderen geschrapt. En dat gebeurde zelfs niet tijdens de oorlogsjaren, de periode derhalve waarin ene Achiel Buysse driemaal (1940, ’41, ’43) zegevierde. Briek Schotte, die andere Vlaamse reus op de renfiets, schreef de race in het tussenjaar op zijn naam. Hij herhaalde het succes nog eens in ’48, het jaar waarin hij ook de eerste van zijn twee wereldtitels won.

Enfin, nu ik Buysse en Schotte weer naar voren heb gehaald zou ik moeiteloos een lange lijst kunnen maken van namen die eveneens aan de uitstraling van de Ronde van Vlaanderen bijdroegen. Wat te zeggen, bijvoorbeeld, van de Italiaan Magni die eind jaren veertig, begin vijftig, driemaal op een rij won? Of van Bobet, De Bruyne, Van Steenbergen, Van Looy, Simpson, Altig, Leman, Merckx (natuurlijk), De Vlaeminck, Godefroot, Vanderaerden, Museeuw, Van Petegem, Cancellara en Gilbert? Of van Jan Raas, Jan Allemachtig, die zo’n veertig jaar geleden tweemaal glorieerde, iets dat acht andere landgenoten ieder één keer deden. Wim van Est opende deze rij in 1953, toen de weersomstandigheden werkelijk bar en boos waren. Naast ‘IJzeren Willem’ en Raas zorgden Jo de Roo, Evert Dolman, Cees Bal, Hennie Kuiper, Johan Lammerts en Adrie van der Poel (hij in ’86) voor de andere vaderlandse triomfen, alvorens het huidige tijdperk bereikt werd met Niki Terpstra. Twee jaar geleden sloeg de Noord-Hollander keihard toe. De beelden zijn nog vers.

Allicht, dat Jacky Durand er maar wát trots op is dat hij sinds die aprilzondag in 1992 óók een plaats in het gouden boek heeft gekregen. De overwinning was overigens niet alleen opvallend door de urenlange vlucht. Het team waartoe Durand behoorde, Castorama, was niet eens op volle sterkte naar België komen afzakken. Net als kort tevoren in de Driedaagse De Panne voerde assistent-chef d’équipe Quilfen het commando over zes in plaats van acht man. Grote baas Cyrille Guimard had immers besloten zelf weg te blijven uit Vlaanderen en op de dag van de klassieker met een ander (volledig) deel van zijn troepenmacht deel te nemen aan de GP Rennes, een boven-regionale koers bij hem in de buurt. Die werd trouwens ook door iemand van Castorama gewonnen, Jean-Cyril Robin. Kent U hem nog?

Durand nam na zijn zege in Vlaanderen o.a. tien keer deel aan de Tour. Hij won er twee etappes en droeg een paar dagen de gele trui. Ook legde hij twee keer beslag op het kampioenschap van zijn land. Eind jaren negentig schreef hij voor de tweede maal een klassieker op zijn naam: Parijs-Tours. De reputatie als man van lange ontsnappingen bleef bestaan tot zijn laatste koers. Met Thomas Wegmüller was het precies eender. Ook de Helveet stootte natuurlijk net als Jacky vaak zijn neus met dit werk, maar evenzeer reed hij op z’n tijd naar een mooie triomf, zowel in rittenkoersen alsook (o.a.) in Rund um den Henninger Turm en de befaamde tijdrit Grand Prix des Nations. Geloof me, dan ben je echt wat mans.

P.S. Weet U dat behalve Jacky Durand slechts twee andere Fransen de Ronde van Vlaanderen hebben gewonnen? Louison Bobet in 1955, Jean Forestier in ’56.