Froome en het kerkhof der kampioenen

Ron Couwenhoven

Wielerverslaggever De Telegraaf 1970-1986

Half Spanje zit in quarantaine, maar in het onooglijke Irun, middenin het Baskenland, ging de Vuelta van start. Niks geen feestelijkheid. Niks geen vreugde of passie. Publiek werd geweerd in de startzone. Het peloton sleurde zich over 173 druipnatte kilometers naar Arrate, een gevreesd oord voor talloze coureurs die ook al talloze keren de lastige helling naar dit dorp hadden afgelegd. Hier werd het feest voor Jumbo – Visma dat zijn Tour de France-dominantie voortzette, maar het werd een drama voor Chris Froome en tal van andere kampioenen. De viervoudige Tourwinnaar beleefde hier zo’n beetje de zwartste dag uit zijn luisterrijke carrière. Tijd voor een brief aan de Brit.

Beste Chris,

Precies om half zes denderde Primoz Roglic over de meet in Arrate. Zijn zoveelste overwinning was een feit. Rugnummer één kon gelijk een nieuwe rode trui afhalen. Het duurde 11 minuten en 22 seconden voor jij er was Chris. Elf minuten en twee-en-twintig tergende tellen. Als je het uitspreekt duurt het al lang. We waren hier getuige van het einde van een tijdperk. Het is hard, maar ik kan er niet om heen. Hier op deze wegen vol treurigheid, zonder publiek, in druilerig nauwelijks inspirerend weer, met neerdwarrelende bladeren van bomen die er ook geen zin meer in hadden, werd het boek van de glorie gesloten.

Zeven jaar lang domineerde jij het peloton in de grootste eendagskoersen. Het resultaat weet iedereen: vier triomfen in de Tour de France, één in de Giro, twee in de Vuelta. Je was ook in 2012 bij jouw debuut in de Tour al de beste, maar je boog voor de ploegdiscipline en liet Bradley Wiggins de eerste Britse Tourwinnaar worden. Je reed jezelf rechtstreeks in het spoor van legendes als Eddy Merckx, Bernard Hinault en Miguel Indurain.

Op de Alto de Elgata speelde het drama zich af. Het was de laatste helling voor de klim naar Arrate. Een helling van niks leek het. In elk geval geen Froome-killer. Je reed zelfs nog even in derde positie in de trein van Ineos die hier het tempo op TGV-snelheid zette. Voor jou? Of voor Richard Carapaz? Dat was toen nog niet duidelijk. Langzaam zakte je naar achteren in het nog erg forse peloton. En plotseling was er een gat. Rugnummer 71 keek wanhopig naar het laatste wiel van de meer dan honderd renners die van hem weg reden. De kopman van Ineos was gelost! Dit was ongetwijfeld weer zo’n historisch moment in de glansrijke geschiedenis van het cyclisme.

Wat ging er door je heen?

‘Shit, wat doe ik hier in hemelsnaam?’ Of: ‘Stik nog één keer alles of niks?’ Ik weet het niet, maar prettige gedachten waren het ongetwijfeld niet toen je voelde dat jouw benen weigerden te doen wat jouw geest zo graag wilde. De klok stond op negen minuten over vijf. Precies 21 minuten later won Roglic de rit. Het uurwerk tikte genadeloos door. In nauwelijks 21 minuten verspeelde je 11 minuten en 22 seconden en de illusie dat je ooit weer terug zou keren aan de spits van het cyclisme. Natuurlijk, je hield op met vechten toen het duidelijk was dat dit onbegonnen werk was. Dus dat tijdverschil zegt mij niet zo veel. Het feit dat je tientallen renners moest laten gaan die jarenlang niet in jouw schaduw konden staan was schrijnender.

Het ergste vond ik eigenlijk nog dat je er afgereden werd door jouw eigen ploegmaten. Door mannen die dankzij jou kapitalen hadden verdiend en die je genadeloos lieten zwemmen toen je daar in je eentje het peloton moest loslaten. Erger kon gewoon niet: de grootste kampioen van het eerste decennium van de 21ste eeuw werd door zijn eigen ploegmaten aan zijn lot over gelaten.

Mijn gedachten flitsten terug naar hoogtepunten als de negentiende etappe in de Giro 2018 toen je op weg naar Bardonecchia niet aarzelde om op 80 kilometer van de meet in het offensief te gaan toen Tom Dumoulin je niet kon volgen in een beklimming. Tachtig magistrale kilometers! Zo’n schitterende aanval zagen we daarna niet meer van één van de kampioenen. Je legde daarmee de basis voor de eindzege in die Giro.

Ik dacht ook aan de negende juli 2017 toen je jouw schitterende afdaling van de Peyresourde reed, opgevouwen tussen het kader van jouw vélo. Voluit doortrappend. Het was een circusact van het hoogste niveau die jou de gele trui bracht in Luchon en die je vervolgens vasthield tot in Parijs. Vier dagen later ging je met Peter Sagan in de aanval in de mistral-etappe naar Montpellier. Samen vochten jullie met de storm in de flanken tegen een ontketend peloton dat jullie niet kon pakken, hoewel de voorsprong nooit groter dan 150 meter was. Wat een prachtmomenten. Wat een demonstraties van pure klasse.

En nu dit! Het drama van Arrate. Sinds de overwinning in de Ronde van Italië in 2018 won je geen enkele race meer. Je kwam onwaarschijnlijk hard ten val in de Dauphiné 2019. Je brak bijna al jouw botten. Het was dus eigenlijk een wonder dat je weer terugkeerde in het peloton. Je zal wel gevoeld hebben dat het niet goed zat. Daarom liet je de Giro schieten. En nu, op deze dag op weg naar Arrate, kreeg je het definitieve signaal: de Chris Froome die jarenlang uitblonk is verleden tijd.

Ik denk niet dat er nog een opleving zal komen, hoewel ik je dat natuurlijk van harte gun. De 20ste oktober 2020 zal altijd de dag blijven waarop duidelijk werd dat het rijk van Froome voorbij was. De nieuwe mannen dragen namen als Tadej Pogacar, die al met vakantie is, als Egon Bernal, die net als jij uit een diep dal moet zien terug te komen, en Primoz Roglic, die het gelijk maar weer eens waarmaakte.

Jumbo-Visma imponeerde als ploeg opnieuw met een ijzersterke Sepp Kuss, met een prima George Bennett en met Robert Gesink en Tom Dumoulin op 51 seconden direct op de tweede rij. Deze rit werd een kerkhof voor de kampioenen. Ook voor Dumoulin die gelijk weet dat hij ook deze ronde de tweede viool zal moeten spelen. Ik mis gedrevenheid, felheid in zijn optreden. Hij legt zich wat mij betreft wat te snel neer bij de gebeurtenissen. Maar goed hij was vandaag niet de enige.

Ik keek met verbazing naar de uitslag: Guillaume Martin, die zo’n opmerkelijk Tour reed, op dik een minuut. Wout Poels op twee minuten. Alexandr Vlasov van Astana op 4 minuten en 41 seconden. Maar dan Thibaut Pinot weg geblazen op 10 minuten. Michael Woods, ver achterin op 18 minuten, zwaar gevallen en morgen naar huis. En dan natuurlijk jijzelf, Chris. Ik herhaal het nog maar eens 11 minuten en 22 seconden. Thymen Arensman, die deze dag zijn debuut maakte in een grote ronde, zal zijn ogen wel hebben uitgekeken toen hij je in de klim naar de streep voorbij reed. Hij is een blaag van twintig jaar. Ongetwijfeld hing hij als jochie van twaalf vol bewondering voor de televisie toen jij in 2012 jouw onstuitbare opmars naar de top inzette met een tweede plek in de Tour de France.

Het is hard, maar zo gaat dat in de topsport: er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Maar het moet mij van het hart: je verdiende deze pijnlijke dag meer respect van jou ploeg en jouw ploegbazen. Eén mannetje had toch wel opgeofferd kunnen worden om je in deze moeilijkste momenten van jouw carrière ter zijde te staan, lijkt me.